Πριν από 83 χρόνια οι Μυτιληνιοί πρόγονοί μας πολέμησαν κάτω από τη σημαία του 22ου Συντάγματος Πεζικού Λέσβου, τον στρατιωτικό σχηματισμό με τον οποίο εκατοντάδες Μυτιληνιοί , αγωνίστηκαν ενάντια στον γερμανοϊταλικό φασισμό και έδωσαν μαθήματα ηρωισμού και ανδρείας.
Στην επιστράτευση της 28ης Οκτωβρίου του 1940, τα δύο τάγματα του 22ου Συντάγματος επιστρατεύτηκαν στις αρχές Σεπτεμβρίου 1940, άλλο ένα τάγμα (το 1ο) επιστρατεύτηκε στη Λήμνο. Αυτό έμεινε στο νησί έως και τις 28 Οκτωβρίου οπότε κηρύχθηκε γενική επιστράτευση. Από τα δύο Τάγματα Μυτιληνιών ένα έμεινε στη Μυτιλήνη (το 3ο), το άλλο (το 2ο) μεταστάθμευσε στον Άβαντα της Αλεξανδρούπολης.
Στις 8 Nοεμβρίου 1940, το 2ο τάγμα του 22ου Συντάγματος αναχώρησε από την Aλεξανδρούπολη για το Bορειοηπειρωτικό Mέτωπο. Στις 14 Νοεμβρίου έφθασε στο Aνταρτικό της Φλώρινας όπου και συναντήθηκε με τα άλλα δύο τάγματα που εν τω μεταξύ, είχαν φθάσει από τη Μυτιλήνη και τη Λήμνο.
Στις 15 και 16 Νοεμβρίου το Σύνταγμα παίρνει το βάπτισμα του πυρός. Πραγματοποιεί δύο νυχτερινές πορείες με αποστολή την άμυνα της στενωπού Kρυσταλοπηγή – Bοτοσίτσα. Η ιταλική αεροπορία αντιλαμβάνεται τις κινήσεις και βομβαρδίζει τους Μυτιληνιούς ανελέητα.
Το έπος του ’40 (1940) συνεχίστηκε. Ο φασισμός του Μουσολίνι τσακίστηκε και κουρελιάστηκε στις κορφές και τα φαράγγια της Πίνδου. Όσοι Μυτιληνιοί επέστρεψαν από τον πόλεμο στο νησί, έφεραν μαζί τους 110.000 δρχ. τις οποίες και είχαν μαζέψει μεταξύ τους για τη βοήθεια των σκοτωμένων συναδέλφων τους. Τα χρήματα αυτά τα παρέδωσαν στον τότε Μητροπολίτη Μυτιλήνης. Στην ιστορία του 22ου Συντάγματος δεν μπορεί παρά να συμπεριληφθεί και η ιστορία του αντάρτικου στη Λέσβο που οι Μυτιληνιοί προς τιμή του Συντάγματος τους ονόμασαν 22ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ.
Το 22ο Σύνταγμα Πεζικού (1940 – 1941) αποτυπωμένο μέσα από γράμματα και φωτογραφίες της συλλογής Βενέτα, παρουσιάσθηκε σήμερα σε μια υπαίθρια έκθεση δίπλα από τους επισήμους.Οι επιστολές και οι φωτογραφίες που συνθέτουν την έκθεση ήταν στην κατοχή του Δημήτρη Βενέτα ,ο οποίος υπηρέτησε το 22ο Σύνταγμα Πεζικού ως υποδεκανέας έφιππος ταχυδρόμος και πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου.
