Την έντονη ανησυχία τους για την τύχη της δωρεάς της οικογένειάς τους για την Πινακοθήκη της Αγίας Παρασκευής εκφράζουν σε επιστολή τους προς το Δήμο Δυτικής Λέσβου, ο Δημήτρης και η Μάγδα Αναγνωστή που δώρισαν 200 έργα τέχνης στη μνήμη των γονιών τους. Σε επιστολή τους τονίζουν ότι τα τελευταία χρόνια παρά τις υποσχέσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες εργασίες ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η καλή κατάσταση των έργων που εκτίθενται εκεί. Οι δωρητές αφήνουν μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσφύγουν νομικά για τη μη τήρηση των όρων παραχώρησης των έργων τέχνης.
Αναλυτικά στην επιστολή τους αναφέρουν τα εξής:
Προς τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο
του Δήμου Δυτικής Λέσβου.
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι
Πλησιάζοντας η λήξη της θητείας σας, θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε μια ανειλημμένη υποχρέωσή σας που, ενώ προφορικά δείχνετε πως προτίθεστε να τηρήσετε, επί του πρακτέου αγνοείτε συστηματικά. Αναφερόμαστε στην ολοκλήρωση των εργασιών στη δημοτική πινακοθήκη “Χριστόφας Αναγνωστής” στην Αγία Παρασκευή, που “σέρνονται” ολόκληρη την τετραετία χωρίς να έχουν προχωρήσει ούτε ένα βήμα, πλην όσων οι ίδιοι κάναμε με δική μας προσωπική απασχόληση και δαπάνη.Όπως γνωρίζετε με την ομόφωνη απόφαση 38 / 16 του 2018 η Δημοτική Κοινότητα Αγίας Παρασκευής Λέσβου αποδέχτηκε την προσφορά μας να δωρίσουμε περί τα 200 έργα τέχνης, στην μνήμη των γονέων μας Χριστόφα και Καλλιόπης Αναγνωστή, προκειμένου να συσταθεί δημοτική πινακοθήκη, επί δημαρχίας του αείμνηστου Σπύρου Γαληνού, ανθρώπου με όραμα για το νησί και για την εξέλιξη της πολιτιστικής του παράδοσης. Προκρίθηκε δε ο χώρος του παλιού εργοστασίου ηλεκτρισμού, έπειτα από πρόταση του τότε Προέδρου Γιώργου Μακρογιάννη. Η απόφαση αυτή εγκρίθηκε από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Λέσβου με την υπ. αρ. 51 / 20-12-2018, και αφού οι τεχνικές υπηρεσίες κατέστρωσαν τις σχετικές μελέτες, (οι οποίες δυστυχώς απεδείχθησαν ελλιπείς), το έργο προχώρησε προς υλοποίηση με την απόφαση 269 / 2018 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λέσβου και δημοπρατήθηκε. Στις 13 / 8 / 2019 υπεγράφη το τελικό συμφωνητικό μεταξύ του Δήμου Λέσβου και της οικογενείας μας ως δωρητών.
Με την αλλαγή του καθεστώτος του ενός Δήμου στη Λέσβο, και την ίδρυση του Δήμου Δυτικής Λέσβου, η δωρεά ακολούθησε, κατά την αρχική μας βούληση και όρο αποδεκτό από τον δωρεοδόχο, την ένταξη της Αγίας Παρασκευής στον νέο Δήμο Δυτικής Λέσβου. Στα 3 και πλέον χρόνια που παρήλθαν, δεν έγιναν από πλευράς του νέου Δήμου οι απαραίτητες απαιτούμενες ενέργειες ώστε εξασφαλιστεί η σωστή λειτουργία από πλευράς φυσικών συνθηκών, και να συμπληρωθούν τα συστήματα ασφαλείας της Πινακοθήκης, καθώς και μια σειρά μικρότερων επεμβάσεων για την εύρυθμη λειτουργία των μηχανημάτων υποστήριξης. Αποτέλεσμα είναι πως τα έργα τέχνης διατηρούνται σε συνθήκες ακατάλληλες, όπως π.χ. η έκθεσή τους σε έντονο ηλιακό φως εξαιτίας της μη ύπαρξης παντζουριών που συσκοτίζουν και ασφαλίζουν, οπότε κινδυνεύουν από μη αναστρέψιμες φθορές. Πολλώ μάλλον δεν έχουν εκπληρωθεί μια σειρά από άλλες υποχρεώσεις, όπως η εξεύρεση του κατάλληλου ανθρώπου που θα εκπαιδευτεί για να αναλάβει την λειτουργία της πινακοθήκης, η έκδοση του βιβλίου οδηγού, η ολοκλήρωση των συνοδευτικών χώρων (γραφείο, τουαλέτες) κλπ. Κι όλα αυτά παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις πως θα επιλυθούν κατά προτεραιότητα και παρά το γεγονός ότι από μεριάς μας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η τοποθέτηση των έργων, και μάλιστα με δικές μας αποκλειστικά δαπάνες, κατόπιν βεβαίως συνεννόησης με την Δημοτική Αρχή.
Θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως λόγω της καραντίνας για δύο περίπου χρόνια υπήρξε μόνο τηλεφωνική επικοινωνία με τους αρμόδιους για τα πολιτιστικά παράγοντες που μας υποδείχτηκαν από τον Δήμο, αρχικά την κα Κράλλη, κατόπιν την κα Βατή και τελικά την κα Ζαχαρούλα Ιωακείμ, αντιδήμαρχο Πολιτισμού, που απέδιδαν την καθυστέρηση στο γεγονός πως δεν υπήρχε ακόμη πολιτιστικό οργανόγραμμα. Αυτό κράτησε δυο ολόκληρα χρόνια, έως την συνάντησή μας με τον Δήμαρχο κο Βέρρο στην Αθήνα, τον Μάρτιο του 2022, στα πλαίσια της έκθεσης που οργανώσαμε στον Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού για το 1821 στο παιδικό βιβλίο του 20ου αιώνα, στα εγκαίνια της οποίας παραβρέθηκε. Κατά τη συνάντηση αυτή υποσχέθηκε δημόσια πως όταν θα πηγαίναμε το επόμενο καλοκαίρι στο νησί ο Δήμος θα είχε εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις του ώστε ο χώρος να είναι έτοιμος για να δεχτεί τα έργα τα οποία θα τοποθετούσαμε εμείς.
Τον περσινό Ιούνιο (2022), φθάνοντας στην Αγία Παρασκευή, διαπιστώσαμε πως τίποτε δεν είχε τηρηθεί. Υπήρχαν πάμπολλες ατέλειες και κακοτεχνίες όπως αυτές που αναφέρονται παραπάνω. Χρειάστηκαν αλλεπάλληλες οχλήσεις, και να περάσει πάνω από ένας μήνας για να στείλετε καθαρίστρια για τρία πρωινά και ένα φορτηγάκι για δυο ώρες για να μεταφέρει μέρος των έργων από το σπίτι μας στον χώρο της Πινακοθήκης. Φυσικά δεν βρήκαμε ούτε πόρτα ασφαλείας όπως μας είχαν τηλεφωνικά “ενημερώσει”, ούτε και πολλά άλλα για τα οποία είχαμε λάβει τηλεφωνική διαβεβαίωση πως είχαν εκτελεστεί. Τέσσερις φορές διαφορετικοί αρμόδιοι του Δήμου ήρθαν να καταγράψουν τις ελλείψεις και τρεις φορές έγιναν συσκέψεις παρουσία του Δημάρχου στο γραφείο του, χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα.
Ένα από τα κωλύματα ήταν το υποτιθέμενο υψηλό κόστος των εργασιών, το οποίο μόνο για τα παράθυρα θα ξεπερνούσε υποτίθεται τις 20.000 ευρώ, και αυτά ήταν χρήματα που δεν μπορούσαν να εξασφαλιστούν από τον προϋπολογισμό στα μισά της χρονιάς. Στην πραγματικότητα όμως το σύνολο των θεμελιακά απαραίτητων εργασιών δεν θα ξεπερνούσε τις 10.000 ευρώ. Επιπλέον ο Περιφερειάρχης κος Μουτζούρης, σε επίσκεψη στο γραφείο του, μας διαβεβαίωσε προσωπικά πως η Περιφέρεια θα είχε στη διάθεση του Δήμου για το θέμα κονδύλιο των 20.000 ευρώ, αρκεί να ζητηθεί επίσημα από τον Δήμο. Αυτό όμως δυστυχώς δεν συνέβη ποτέ! Άλλωστε ο κος Περιφερειάρχης είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στον Πρόεδρο του Συλλόγου ΑγιαΠαρασκευωτών Αθήνας κο Χρήστο Καλουντζόγλου που δημοσιεύτηκε στην «Ηχώ», πως θα τον έχουμε σταθερά συμπαραστάτη στην υπόθεση της Πινακοθήκης.
Τελικά αρχίσαμε τις εργασίες τοποθέτησης με προσωπική απασχόληση και με τη βοήθεια τεχνικών αμειβόμενων από μας, και καταφέραμε να αναρτήσουμε την πλειοψηφία των έργων της δωρεάς. Στο τέλος του καλοκαιριού η Πινακοθήκη άνοιξε για δυο απογεύματα και πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στη συλλογή στα πάνω από 200 άτομα από το χωριό και το νησί γενικότερα που παραβρέθηκαν.
Με την επιστροφή μας στην Αθήνα, γεμάτοι υποσχέσεις, διαπιστώσαμε με λύπη μας πως η παρελκυστική τακτική συνεχιζόταν: Θα! Θα! Θα! Αλλά στην πράξη δεν έγινε απολύτως τίποτε. Για παράδειγμα: Όχι μόνο δεν προχώρησαν στην κατασκευή των παραδοσιακών παντζουριών που απαιτούνται αλλά ούτε καν αιτήθηκαν την σχετική άδεια, ούτε καν έμαθαν αν αυτό επιτρέπεται. Για τον λόγο αυτό αποστείλαμε στις 22 / 2 / 2023 επιστολή με την οποία επισημαίναμε τις καθυστερήσεις και ζητούσαμε ενημέρωση. Ως απάντηση λάβαμε ένα τηλεφώνημα από το γραφείο του Δημάρχου, και μία έγγραφη …ενημέρωση στις 7 Μαρτίου, που περιλάμβανε τα εξής:
“Η τοποθέτηση παραθύρων παραδοσιακού τύπου βρίσκονται στην διαδικασία αποτύπωσης και πιστοποίησης από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων ως αρμόδιου για την αδειοδότηση φορέα.
Όπως θα γνωρίζετε η υποστελέχωση των υπηρεσιών μας αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την εκπλήρωση πολλαπλών υποχρεώσεων παροχής ποιοτικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, σας διαβεβαιώνουμε ότι καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξεύρεση ανθρωπίνων πόρων σε ένα εξαιρετικά δυσχερές δημοσιονομικό περιβάλλον.
Έχει κατατεθεί αίτηση εγκατάστασης internet μόλις χτες και εντός των επομένων ημερών αναμένεται η σύνδεση στο δίκτυο και τις απαιτούμενες ενέργειες για την λειτουργικότητα των συστημάτων.”
Και κατέληγε: “Συνοψίζοντας τα ανωτέρω, σας κοινοποιούμε την ομόθυμη συναίνεση για την περάτωση των εκκρεμοτήτων σε σύντομο χρόνο, ζητώντας την κατανόησή σας για τις επιμέρους αβελτηρίες.”
Στο e-mail από το γραφείο του Δημάρχου απαντήσαμε στις 8 Μαρτίου με δικό μας e-mail διαμαρτυρόμενοι για την μη ενημέρωση, το οποίο τελείωνε ως εξής: “Σας παρακαλούμε λοιπόν να μας ενημερώσετε άμεσα ποιες ακριβώς ενέργειες έγιναν στο διάστημα που μεσολάβησε και πότε αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εργασίες. Επίσης δεν υπάρχει απάντηση ούτε για το πώς θα οργανωθεί η λειτουργία της πινακοθήκης. Μένουμε στα σοβαρότερα και παρακαλούμε και πάλι να έχουμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.”. Αυτονόητο πως τα πλήρη κείμενα είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου.
Έκτοτε δεν υπήρξε καμία συνέχεια, καμία περαιτέρω συνεννόηση, όπως σαφώς γνωρίζετε. Όμως το θέμα έχει φτάσει στο …απροχώρητο. Θα εκπληρώσει επιτέλους ο Δήμος τις υποχρεώσεις του όπως έχει με συμφωνητικά δεσμευτεί, και επανειλημμένα, γραπτώς και προφορικώς, έχει υποσχεθεί; Αξιώνουμε και εμείς αλλά και το χωριό μας μια εξήγηση για τους απαξιωτικούς χειρισμούς, αλλά και μια ξεκάθαρη απάντηση για το μέλλον της Πινακοθήκης, η οποία αναμένουμε να δώσει ζωή στο χωριό μας και να το βάλει στον πολιτιστικό χάρτη της Περιφέρειας.
Στο Εμπρός της 17 / 6 / 23 δημοσιεύτηκε εμπεριστατωμένο άρθρο της κας Ανδρονίκης Κουτσαβλή με τίτλο “Αναμένοντας την πολυπόθητη Πινακοθήκη Χριστόφα Αναγνωστή” και υπότιτλο “αγκάθι οι ανολοκλήρωτες εργασίες”. Με έκπληξη διαβάσαμε εκεί την απάντηση της Αντιδημάρχου Πολιτισμού κας Ζαχαρούλας Ιωακείμ σε ερώτημα του «Ε» για την πρόοδο των εργασιών, πως “υπήρξε κάποια καθυστέρηση, ωστόσο πρόθεση της Δημοτικής Αρχής είναι να λειτουργήσει η Πινακοθήκη αυτό το καλοκαίρι και κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση”. Δεν είμαστε μαξιμαλιστές και από χαρακτήρα παραμένουμε οπαδοί της σοφής ρήσης του Περικλή “φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας”. Αλλά είναι πολλά αυτά τα οποία απαιτούνται ακόμη ώστε ένα απλό “κρέμασμα” στους τοίχους να μετατραπεί σε Πινακοθήκη. Και ένα από τα σπουδαιότερα είναι ο ορισμός υπεύθυνου με τα κατάλληλα προσόντα, που θα εκπαιδευτεί ειδικά στην καθοδήγηση των επισκεπτών ώστε να αποχωρήσουν πλουσιότεροι από τον χώρο, γεγονός που απαιτεί σημαντικό χρόνο.
Θέλουμε να πιστεύουμε πως η δήλωση αυτή προέρχεται από άγνοια του πώς οργανώνεται, παρουσιάζεται και λειτουργεί ένα μουσείο, έστω και με στοιχειώδη μέσα, πόσος χρόνος και κόπος απαιτείται, και δεν υποκρύπτει την πρόθεση να προσπεραστεί το ζήτημα ξανά. Για τελευταία φορά ζητάμε να έχουμε μία ξεκάθαρη απάντηση και ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Υπενθυμίζουμε πως όλοι οι όροι της δωρεάς είναι ουσιώδεις, η μη τήρησή τους θέτει εν αμφιβόλω την ίδια την ύπαρξή της, και θα αναγκαστούμε με λύπη μας να προβούμε σε όλες τις νόμιμες ενέργειες για τις ζημιές που έχουμε υποστεί ή κινδυνεύουμε να υποστούμε (ασφάλεια και ασφάλιση των έργων) για τις οποίες έχετε και προσωπικές ευθύνες. Σας καλούμε λοιπόν να υλοποιήσετε άμεσα τις υποσχέσεις σας για το καλό του Δήμου, των αρμοδίων αυτού, αλλά πρωτίστως του χωριού μας.
Με εκτίμηση
και την παράκληση να γνωστοποιηθεί σε όλους τους Δημοτικούς Συμβούλους ατομικά
Δημήτρης και Μάγδα Αναγνωστή
Κοινοποίηση: Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Πολιτισμού
Περιφέρεια Νήσων Βορείου Αιγαίου
Βουλευτές του Νομού
Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής
Τοπικές και Αθηναϊκές εφημερίδες
