Μόλις δυο μήνες του 2022, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο αναμένεται να πληρωθούν σύντομα για τις μετακινήσεις ιδιωτών όσο αφορά το Μεταφορικό Ισοδύναμο αφού υπάρχει έντονο πρόβλημα ρευστότητας και παρά τις διαμαρτυρίες των νησιωτών αλλά και τις δεσμεύσεις για ομαλοποίηση των πληρωμών η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Οι πληρωμές δεν θα αφορούν το Δεκέμβριο του 2022 ενώ οι οφειλές πλέον ξεπερνούν τον ένα χρόνο.

Η καταβολή των οφειλόμενων χρημάτων τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο 2022 είναι σταγόνα στον ωκεανό για τους δικαιούχους που επί 15 συνολικά μήνες πληρώνουν τα πανάκριβα πλέον από την τσέπη τους εισιτήρια, αεροπορικά και ακτοπλοϊκά, με τις πληρωμές του μεταφορικού ισοδύναμου να έχουν παγώσει. Σημαντικές καθυστερήσεις παρατηρούνται επίσης και στην καταβολή του μεταφορικού ισοδύναμου που αφορά στα καύσιμα τα οποία οι νησιώτες εξακολουθούν να πληρώνουν «χρυσάφι».

Υπενθυμίζεται ότι το μεταφορικό ισοδύναμο θεσπίστηκε και εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση Τσίπρα (2018 -2019) αρχικώς για τα νησιά του Αιγαίου και στην συνέχεια επεκτάθηκε σε όλες τις νησιωτικές περιοχές και αποτελεί σημαντική θεσμική παρακαταθήκη του αείμνηστου Νεκτάριου Σαντορινιού προς όλους τους νησιώτες, ενώ ο πρώτος που το οραματίστηκε και το ανέδειξε ως κυρίαρχο θέμα για τους νησιώτες ήταν ο αείμνηστος δήμαρχος Τήλου Τάσος Αλιφέρης ήδη από την πρώτη θητεία του.
Η φιλοσοφία του μέτρου, είναι το δικαίωμα του νησιώτη και του επιχειρηματία που βρίσκεται σε αυτά, να απολαμβάνει μεταφορικές υπηρεσίες με το ίδιο κόστος που απολαμβάνει ο κάτοικος της Αθήνας αλλά και άλλων περιοχών της υπόλοιπης ηπειρωτικής Ελλάδας.
Σκοπός, είναι το κόστος που αντιστοιχεί ανά επιβάτη και ανά εμπόρευμα με μέσα θαλάσσια μεταφοράς, να είναι ισοδύναμο για την ίδια απόσταση που κοστίζει η μετακίνηση με ΚΤΕΛ. Ο επιβάτης – δικαιούχος του Μεταφορικού Ισοδύναμου πέραν της χρήσης του ΜΑΝ κατά την έκδοση ή κράτηση του εισιτηρίου, θα πρέπει να διατηρεί και τα αποκόμματα των εισιτηρίων για 6 μήνες, ώστε να του καταβληθεί το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.). Η καταβολή του Α.ΝΗ.ΚΟ. πραγματοποιείται τέσσερις (4) φορές ετησίως, είναι ακατάσχετο και αφορολόγητο.
Το Μεταφορικό ισοδύναμο εξισώνει ουσιαστικά το κόστος μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων με μέσα θαλάσσιας μεταφοράς με το κόστος που θα ίσχυε στα μέσα χερσαίας μεταφοράς.
Οι δικαιούχοι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών μπορούν να κάνουν χρήση του Μοναδικός Αριθμός Νησιώτη (ΜΑΝ) κατά την έκδοση των εισιτηρίων τους, για να χρηματοδοτηθούν με τη διαφορά του κόστους μεταφοράς (Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους ΑΝΗΚΟ).
Οι δικαιούχες επιχειρήσεις με έδρα τα νησιά μπορούν να εγγραφούν στη δράση και να υποβάλουν αιτήματα για τη χρηματοδότηση της μεταφοράς των εμπορευμάτων τους από και προς τα νησιά. Το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ) θα αποδίδεται στις επιχειρήσεις που έχουν έδρα στα νησιά και είναι εγγεγραμμένες στο αντίστοιχο νησιωτικό επιμελητήριο. Tο μέτρο αφορά τους κλάδους εμπορίου-μεταποίησης-τουριστικών καταλυμάτων. Το Α.ΝΗ.ΚΟ είναι ακατάσχετο και αφορολόγητο. Δικαιούχοι-επιχειρήσεις είναι όσες εμπίπτουν στη κατηγορία “πολύ μικρή”, “μικρή”, “μεσαία” βάσει των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ν. 4308/2014). Από την 1 Ιουλίου 2018 είναι επιλέξιμες, οι δαπάνες μεταφοράς προϊόντων για τις νησιωτικές επιχειρήσεις των νησιών της πιλοτικής εφαρμογής.
Σύμφωνα με το ν. 4832/2021, «Κύρωση κώδικα νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο και για τον μηχανισμό εφαρμογής, την κρατική εποπτεία και τους γενικούς όρους υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδυνάμου» (ΦΕΚ Α’ 172) όπως ισχύει, προβλέπεται η καταβολή του Αντισταθμίσματος Νησιωτικού Κόστους (ΑΝΗΚΟ) για την προμήθεια των επιλέξιμων υγρών καυσίμων, απευθείας στους κατοίκους και στις επιχειρήσεις των νησιών της πιλοτικής εφαρμογής του μέτρου, που είναι δικαιούχοι του Μοναδικού Αριθμού Νησιώτη (MAN) και του Μοναδικού Αριθμού Νησιωτικής Επιχείρησης (ΜΑΝΕ).