Μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, ανέβηκαν στο ύψωμα «Αϊτός» στην Ερεσό, τοποθετώντας καινούργια μαρμάρινη πλάκα, αφού η παλιά είχε ξεθωριάσει (είχε τοποθετηθεί στις 9-8-2009), με τα ονόματα των σκοτωμένων ανταρτών.
Οι ήρωες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, έπεσαν στις 9 -4-1947, ήταν: Βουλαλάς Γιώργος από την Στύψη, Δόβας Γιάννης ή Γιωργάκας από την Ερεσό, Κουγιουμτζής Γιώργος ή Συμπριώνης από τη Σκαμιά, Φιλίππου Απόστολος ή Μπουτάκης από τη Φίλια και Φιλίππου Μανόλης ή Καρακώστας από την Ερεσό.
Τα γεγονότα της μάχης του «Αϊτού» που ήταν και η τελευταία του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου
Μετά τη μάχη του «Κλαπάδου» το ενιαίο αντάρτικο της Λέσβου χωρίστηκε σε δύο τμήματα και το ένα από αυτά, με επικεφαλής τους Καρακώστα, Μπουντάκη και Μπούρα, κινείται δυτικά για να προσβάλλει την Ερεσό.
Ήταν μια παράτολμη κίνηση, γιατί εκεί στάθμευαν ισχυρές δυνάμεις Χωροφυλακής και ΜΑΥδων. Χτυπήθηκαν ύστερα από προδοσία στο βουνό Βόρδονας της Ανεμώτιας και μετά από μάχη διαφεύγουν και φτάνουν το βράδυ στον Αϊτό, ένα γυμνό και ακατάλληλο για απόκρυψη και άμυνα, ύψωμα.
Το πρωί βρίσκονται κυκλωμένοι και πολεμούν ηρωικά. Αντεπιτίθενται προσπαθώντας να σπάσουν τον κλοιό, αλλά οι αρχηγοί τους σκοτώνονται και η αντίστασή τους καταρρέει. Πολλοί κατορθώνουν να διαφύγουν σκόρπιοι.
Το αντάρτικο τμήμα διαλύεται. Ήταν 9 Απρίλη 1947. Χαράματα Μεγάλης Τετάρτης.
Πέντε σκοτώνονται και επτά συλλαμβάνονται για να εκτελεστούν λίγες μέρες αργότερα.
Νεκροί ήταν οι: Γιάννης Δόβας ή Γιωργάκας από την Ερεσό, Μανώλης Φιλίππου ή Καρακώστας από την Ερεσό, Απόστολος Φιλίππου ή Μπουντάκης από τη Φίλια, Γιώργος Βουλαλάς από τη Στύψη και Γιώργος Κουγιουμτζής ή Συμπριώνης από τη Σκαμιά. Κατόρθωσαν να διαφύγουν οι Ζυμπουνούμης Β., Φράγκος Δ. και Μπούρας Πέτρος.
Οι νεκροί διαπομπεύθηκαν στην πλατεία Ερεσού και τους έθαψαν σ’ έναν ομαδικό τάφο στο νεκροταφείο του χωριού, ενώ οι συλληφθέντες οδηγούνται τις επόμενες μέρες στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Ολοι τους κρατούν μια περήφανη και ανυποχώρητη στάση. Τα ονόματα των εκτελεσμένων είναι: Δημήτρης Χαχαλάς από την Ερεσό, Κώστας Χαχαλάς από το Μεσότοπο, Γιώργος Χρήστου ή Αλβανός από τα Δάφια, Μιχάλης Μαδυτιανός από τη Σκαμιά, Βαγγέλης Λοΐζος από την Καλλονή, Γρηγόρης Ζερβός από την Αρίσβη, Νίκος Αγριτέλλης από την Πηγή.
